Για να λάβει κάποιος σύνταξη αναπηρίας από το Δημόσιο πρέπει να έχει τουλάχιστον πέντε χρόνια υπηρεσίας και να απολυθεί λόγω ανικανότητας. Αυτό προϋποθέτει την παραπομπή του σε Υγειονομική Επιτροπή. Και οι υπάλληλοι του Δημοσίου εξετάζονται από τις Υγειονομικές Επιτροπές των ΚΕΠΑ .Εκεί εξετάζεται, του αποδίδεται συγκεκριμένο ποσοστό αναπηρίας και κρίνεται αν είναι ανίκανος για εργασία.
Στη συνέχεια η υπηρεσία προχωρεί σε διοικητική πράξη απόλυσης του υπαλλήλου, η οποία δημοσιεύεται σε ΦΕΚ. Μέχρι τότε ο υπάλληλος οφείλει να παραμείνει στην υπηρεσία του. Αμέσως μετά τη δημοσίευση της απόλυσής του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο υπάλληλος οφείλει να ακολουθήσει την ίδια διαδικασία που απαιτείται και για την απονομή σύνταξης γήρατος.
Σύμφωνα με τον Ν. 1902/90 ο εννοιολογικός προσδιορισμός της αναπηρίας διαφοροποιείται και διαμορφώνονται τρεις συνταξιοδοτικές βαθμίδες αναπηρίας: α) Η βαριά αναπηρία β) η συνήθης αναπηρία και γ) η μερική αναπηρία. Αντίστοιχα, για κάθε αναπηρία υπάρχει ορισμός με ανάλογη παράγραφο
Τα αντίστοιχα ποσοστά αναπηρίας είναι:
α) για τη βαριά αναπηρία: Από 80,00% έως 100,00%
β) για την συνήθη αναπηρία: Από 66,66% έως 79,99%
γ) για τη μερική αναπηρία: Από 50,00% έως 66,65%.
Προϋπάρχουσα αναπηρία
Ο ασφαλισμένος δικαιούται συντάξεως αναπηρίας έστω και αν η πάθηση ή βλάβη ή εξασθένηση σωματική ή πνευματική είναι προγενέστερη της υπαγωγής του στην ασφάλιση εφόσον καθίσταται ανίκανος για την εργασία του λόγω ουσιώδους επιδείνωσης και πληροί τις προϋποθέσεις που ορίζουν οι διατάξεις που αφορούν τον φορέα στον οποίο ασφαλίζεται.
Δεν απαιτείται επιδείνωση ή νέα πάθηση ως προϋπόθεση για τη χορήγηση σύνταξης λόγω αναπηρίας, προκειμένου για ασφαλισμένο ο οποίος κατέστη ανάπηρος κατά τη διάρκεια της ασφάλισής του και με την πάθηση αυτή συνέχισε να εργάζεται κανονικά.
Άλλωστε με το άρθρο 9 του Ν.3863/2010:
Ο ασφαλισμένος δικαιούται συντάξεως αναπηρίας έστω και αν η πάθηση ή βλάβη ή εξασθένιση σωματική ή πνευματική είναι προγενέστερη της υπαγωγής του στην ασφάλιση εφόσον είτε λόγω ουσιώδους επιδείνωσης είτε λόγω σημαντικού περιορισμού της βιοποριστικής του ικανότητας πληροί τις προϋποθέσεις που ορίζουν οι διατάξεις που αφορούν τον φορέα στον οποίο ασφαλίζεται.
Στην περίπτωση προϋπάρχουσας πάθησης, οι Υγειονομικές Επιτροπές στα ΚΕΠΑ θα πρέπει να πιστοποιήσουν ότι κατά την χρονική περίοδο πριν την κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης του ασφαλισμένου, υπήρξε επιδείνωση της πάθησης κατά το μισό της κατά περίπτωση αναπηρίας. δηλαδή, το μισό για τη βαριά αναπηρία είναι το 40%,το μισό για την απλή αναπηρία είναι το 33,33% και το μισό για την μερική αναπηρία είναι το 25%.
Ασχέτως του ποσοστού αναπηρίας που έχει κάποιος το ποσοστό της επιδείνωσης καθορίζει αν θα βγει σε σύνταξη, καθώς επίσης το ύψος της σύνταξης.
Παραδείγματα
Συνολικό ποσοστό αναπηρίας 50%
Συνολικό ποσοστό αναπηρίας 50%
Ποσοστό επιδείνωσης μικρότερο του 25%
Δεν θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης
Συνολικό ποσοστό αναπηρίας 50%
Ποσοστό αναπηρίας από τη νέα πάθηση ή την επιδείνωση 25% και άνω
Θεμελιώνει δικαίωμα σύνταξης μερικής αναπηρίας (ποσοστό αναπηρίας 50%)
Συνολικό Ποσοστό αναπηρίας 67%
Ποσοστό αναπηρίας από τη νέα πάθηση ή την επιδείνωσημικρότερο του 25%
Δεν θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης
Δεν θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης
Συνολικό ποσοστό αναπηρίας 67%
Ποσοστό αναπηρίας από την επιδείνωση ή τη νέα πάθηση 25% μέχρι 33.3%
Θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με σύνταξη μερικής αναπηρίας.
Ποσοστό αναπηρίας από την επιδείνωση ή τη νέα πάθηση 25% μέχρι 33.3%
Θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με σύνταξη μερικής αναπηρίας.
Συνολικό ποσοστά αναπηρίας 67%
Ποσοστό αναπηρίας από την επιδείνωση ή τη νέα πάθηση 33.3% και άνω
Θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με σύνταξη αναπηρίας 67%
Ποσοστό αναπηρίας από την επιδείνωση ή τη νέα πάθηση 33.3% και άνω
Θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με σύνταξη αναπηρίας 67%
Συνολικό ποσοστό αναπηρίας 80%
Ποσοστό αναπηρίας από την επιδείνωση ή τη νέα πάθηση μικρότερα του 25%
δεν θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης
Ποσοστό αναπηρίας από την επιδείνωση ή τη νέα πάθηση μικρότερα του 25%
δεν θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης
Συνολικό ποσοστό αναπηρίας 80%
Ποσοστό αναπηρίας από την επιδείνωση ή τη νέα πάθηση 25% μέχρι 33,3%
Θεμελιώνει δικαίωμα με σύνταξη 50%
Ποσοστό αναπηρίας από την επιδείνωση ή τη νέα πάθηση 25% μέχρι 33,3%
Θεμελιώνει δικαίωμα με σύνταξη 50%
Συνολικό ποσοστό αναπηρίας 80%
Ποσοστό αναπηρίας από την επιδείνωση ή τη νέα πάθηση 33,3% μέχρι 39%
Θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα σύνταξης συνήθους αναπηρίας (67%)
Ποσοστό αναπηρίας από την επιδείνωση ή τη νέα πάθηση 33,3% μέχρι 39%
Θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα σύνταξης συνήθους αναπηρίας (67%)
Συνολικό ποσοστό αναπηρίας 80%
Ποσοστό αναπηρίας από την επιδείνωση ή τη νέα πάθηση 40% και άνω
Εδραιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα σύνταξης βαριάς αναπηρίας 80%.
Εδραιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα σύνταξης βαριάς αναπηρίας 80%.
Στο τέλος, η υγειονομική επιτροπή θα γράψει το συνολικό ποσοστό, το οποίο δεν είναι απαραίτητο να είναι το άθροισμα των ποσοστών παλαιάς και νέας πάθησης. Πάντως, σε κάθε περίπτωση θα χορηγείται σύνταξη μόνο αν το συνολικό ποσοστό αναπηρίας είναι συντάξιμο, δηλαδή τουλάχιστον 50%.
Από το ποσοστό της νέας πάθησης ή της επιδείνωσης της παλαιάς θα εξαρτάται και το ποσό της σύνταξης, που θα δικαιωθεί ο ασφαλισμένος.
Είναι σημαντικό επομένως να φυλάσσονται οι εξετάσεις και οι ακτινογραφίες , το ιστορικό και όλα τα ιατρικά δικαιολογητικά, όσο παλαιά και να είναι, επειδή είναι βασικό στοιχείο για να αποδειχθεί , με το πέρασμα του χρόνου, ότι έχει υπάρξει ουσιαστική επιδείνωση στην προϋπάρχουσα πάθησή .